Romantyzm to epoka literacka, która narodziła się w Europie pod koniec XVIII wieku. W Polsce rozpowszechniona została głównie przez twórczość Adama Mickiewicza. Za jej początek w polskiej literaturze uznaje się rok 1822, kiedy ów wieszcz wydał cykl utworów „Ballady i romanse”. Za symboliczny koniec romantyzmu polskiego uznaje się upadek powstania styczniowego w 1864 roku.
O co chodzi w romantyzmie?
Romantyzm to epoka cechująca się powstawaniem mnogości utworów poświęconych głównie uczuciom, refleksjom, wierze. Najważniejsza w życiu romantyka jest miłość, którą przeżywa całym sobą i oddaje jej się bez reszty. W polskiej literaturze do 1831 roku dominowała głównie tematyka miłości romantycznej do kobiety – często niespełnionej i nieodwzajemnionej, co wywołało cierpienia podmiotu lirycznego. Powstanie listopadowe zmieniło punkt widzenia polskich twórców, skupili się oni wówczas na tematyce narodowej. Głównym wątkiem stała się miłość do Ojczyzny, tęsknota za niepodległą Polską, solidarność z rodakami, którzy byli wówczas represjonowani przez krnąbrnych zaborców. Przede wszystkim jednak zapamiętać należy, że romantyzm to uczucia, to całkowita wiara w prymat serca nad rozumem, to ostra polemika z poprzedzającym tą epokę racjonalnym klasycyzmem.
Kazimierz Przerwa-Tetmajer – trudne życie poety
Główne romantyczne motywy
Romantyzm obfituje w specyficzną, nastrojową symbolikę. Słowem-kluczem dla budowania utworów utrzymanych w tej epoce jest irracjonalizm, a więc pogląd w myśl, którego narzędziem poznawania świata muszą być uczucia, serce i intuicja, a nie chłodne naukowe opracowania. Obrazy przedstawione w utworach często nabierają specyficznego klimatu dzięki ukazanej w nich przyrodzie – jest ona swego rodzaju żywym świadkiem, a zarazem komentatorem wydarzeń. Duże znaczenie ma też romantyczny indywidualizm – jednostki przedstawiane są jako ponadprzęcietne, a wręcz wybitne. Twórcy tamtego okresu, mając przykład Napoleona, uważali, że zmienić historię świata może jeden człowiek, jeżeli posiada odpowiednie umiejętności. Owej tajemniczości, nastrojowości i pewnego rodzaju dzikości szukali romantycy natomiast na Wschodzie – stąd też popularność w tamtym okresie orientalizmu. Wreszcie, twórcy epoki główną więź i przywiązanie czuli z prostym ludem, nie z państwowymi elitami. Nic więc dziwnego, że tradycyjne obrzędy, ludowe wartości i tamtejsza moralność, stanowiły ważny motyw w romantycznych utworach.
Romantyzm w Polsce – twórcy
Głównym przedstawicielem romantyzmu w Polsce był Adam Mickiewicz. Nasz wieszcz narodowy, dzisiaj patron ulic, szkół i uczelni w całym kraju, wsławił się bardzo bogatą twórczością. Najważniejsze jego dzieła to: „Dziady”, „Pan Tadeusz”, „Konrad Wallenrod” i „Ballady i romanse”. Głównym oponentem Mickiewicza był natomiast Juliusz Słowacki, autor m.in. „Balladyny” czy „Kordiana”. Obaj twórcy zmuszeni byli opuścić Ojczyznę i większość swojego życia spędzili we Francji. Innymi istotnymi twórcami polskiego romantyzmu byli Cyprian Kamil Norwid, które poezja została doceniona dopiero po jego śmierci oraz Zygmunt Krasiński.
zgadzam się!